Boeren!

Eindhoven is al jaren de vijfde stad van Nederland en vooral groot geworden door de industrie, maar supporters van PSV noemen zichzelf nog steeds met trots ‘boeren’. Voor henzelf een geuzennaam, voor tegenstanders uit met name de Randstad een scheldwoord. Zo wordt het toch nog een soort culture war tussen het Brabantse platteland en het stedelijke Holland.

Het is duidelijk dat de protesten van de boeren staan voor een breder onbehagen met de overheid en de Haagse politiek als meest verguisde uiting daarvan. Tegelijkertijd zie je het ongemak waarmee boeren Forumpolitici ontvangen, die nog nooit een koe hebben gemolken of een schop in de hand hebben gehad. En het ongemak van redelijk denkende, welwilende boeren die de protesten door radicale en populistische krachten gekaapt zien worden.

Hoe radicaler en gewelddadiger het protest wordt en hoe meer het zich mengt met bijvoorbeeld antivaxxers en corona-ontkenners, des te minder lijkt het te gaan om het belang van de boer, van de dieren, van het landschap. Des te kleiner ook de kans dat het kabinet geneigd is te luisteren, te bewegen, laat staan de stikstofdoelen en -maatregelen aan te passen.

Een deel van de bevolking zal sympathie blijven houden voor de boeren, al is het op basis van een nostalgisch sentiment van wuivende aren en koeien in de wei, dat weinig meer met de huidige geïndustrialiseerde en grootschalige agrarische sector te maken heeft. Het blokkeren van wegen, in brand steken van hooibalen en ophangen van omgekeerde vlaggen kan lang op vergoelijkend commentaar rekenen. Niet in de laatste plaats van degenen die worden geacht de orde te handhaven.

Maar dat gaat zich een keer tegen de boeren keren en dan houd je alleen nog de steun over van de radicalen en complotdenkers. De LTO heeft dit als geen ander door en doet niet voor niets zo zijn best ook Farmers Defence Force en Agractie aan boord te houden en ze tegelijk in te kapselen door namens die anderen te mogen spreken. Dat kan alleen door het gesprek weer terug te brengen op het (vermeende) economisch belang van de agrarische sector en de noodzaak van verregaande overheidssteun om een ander economisch model mogelijk te maken.

Terug naar de boer als hoeder van het landschap, als (verantwoord) producent, op een manier die toekomstgericht is. De verleiding van radicaal protest, anti-overheidsdenken en het conflict stad-platteland of alles wat je erbij zou kunnen halen weerstaan. Laat de boer als onderdeel van de cultuurstrijd dan maar over aan de voetbalsupporters.