Sinds gisteravond ben ik weer terug van mijn kortweekse bezoek aan Wenen en Salzburg. Nou is het heel verleidelijk uitgebreid te verhalen over het spoor van Mozart dat ik ben gevolgd, de fraaie concerten die ik heb gehoord, de mooie schilderijen die ik heb gezien en de heerlijke sfeer die ik heb mogen proeven. Maar ja, ik ben en blijf politicoloog/politicus… Dus in plaats daarvan zal het gaan over de aanstaande verkiezingen in Oostenrijk en dan in het bijzonder over de Oostenrijkse Groenen.
Dankzij mijn bezoek aan het parlement, kijkend naar het aantal stoelen in de vergaderzaal, realiseerde ik mij weer hoe sterk de Groenen in Oostenrijk zijn. Bij de laatste verkiezingen (2006) haalden zij maar liefst 11% van de stemmen, een resultaat waar GroenLinks alleen maar van kan dromen (sterker nog: wij zouden met moeite de kiesdrempel hebben gehaald). Daarmee zijn de Groenen even groot als de FPÖ – de vroegere partij van Jörg Haider.
Er zijn vervroegde verkiezingen omdat de rood-zwarte Große Koalition van ÖVP en SPÖ het al na 1½ jaar niet meer ziet zitten. Zoals SPÖ-lijsttrekker Werner Faymann ons vanaf grote rode posters schijnheilig toelacht: "Genug gestritten". Vanaf nu geen beloften meer die niet waargemaakt, een nieuwe stijl van politiek bedrijven. ÖVP-leider Wilhelm Molterer, die dat uit de mond van de coalitiepartner niet echt geloofwaardig vindt klinkten, belooft zo ongeveer hetzelfde.
Maar ik zou het over de Groenen hebben. Interessant vond ik dat er in de media uitgebreid werd gespeculeerd over een nieuwe kans voor zogenaamde zwart-groene coalitie, oftewel met de ÖVP. Deze coalitie, waartoe in 2003 ook een poging werd gedaan en die er toen niet kwam – volgens sommigen vanwege de onbuigzaamheid van Schüssel, volgens anderen door de fundi’s aan groene zijde – zou opnieuw een serieuze optie zijn. Met natuurlijk nog wel de nodige inhoudelijke hordes te overwinnen, bijvoorbeeld wat betreft asielbeleid, en de grote vraag of deze partijen samen wel een meerderheid zal halen. Maar boeiend is deze onconventionele combinatie wel (en zo goed als ondenkbaar in Nederland). Ook de uitdrukkelijke wens om mee te regeren, getuigt van een zelfverzekerde en ambitieuze Groene partij.
Het andere wat mij opviel was niet de SPÖ, maar vooral het Liberales Forum (zo’n 15 jaar door Heide Schmidt opgericht uit protest tegen de FPÖ koers onder Haider) als belangrijkste concurrent wordt gezien. Het zegt veel over de positionering van de Groenen, die veel nadrukkelijker dan bijvoorbeeld GroenLinks, groen als centrum van hun ideologie hebben. Overigens geldt dit eigenlijk voor vrijwel alle groene partijen in Europa, die als groene beweging zijn ontstaaan en niet uit een fusie van linkse partijen die het label groen hebben toegevoegd. Tegelijk komen de opvattingen over ‘sociaal’ en ’tolerant’ sterk met die van GroenLinks overeen. Maar het uitgangspunt is anders én in mijn ogen helderder en sterker dan dat van GroenLinks. Precies wat ik bedoelde toen ik een tijdje terug schreef over stevige strategische keuzes die gemaakt moeten worden.
Interessant: die verhouding tussen groene en linkse politiek bij de groenen. Ook interessant hoe dat zit bij lokale GroenLinksafdelingen:)
Zeker 🙂
Volgens mij is er bij veel zusterpartijen een veel ontspannener verhouding tussen groen en links, juist omdat zij groen als uitgangspunt nemen. Dat bedoelde ik ook met de opmerking over de ontstaansgeschiedenis van GroenLinks, als vrijwel enige ontstaan als fusie van klein linkse partijen en niet uit een groene (basis)beweging.