Als de ‘r’ in de maand zat, hadden wij vroeger vitaminepilletjes bij het eten. Zodra het mei was geworden en de zon volop enthousiast scheen, verdwenen die weer van tafel. Sinds ik fractievoorzitter ben (maart 2007) heeft de maand mei voor mij nog een andere bijzondere betekenis gekregen: crisismaand. Alsof er iets tijdens de wintermaanden borrelt en dan in de lente naar boven komt. Twee jaar geleden stemde Cheryl Braam verkeerd bij de Eerste Kamerverkiezingen, wat uiteindelijk tot haar vertrek uit de fractie leidde. Vorig jaar maakte Albert Moens zijn vertrek als gedeputeerde en werd hij door Bart Heller opgevolgd. En dan nu het onderzoeksrapport, dat klaar was in mei, maar vanwege het Pinksterweekend net in juni officieel werd aangeboden.
De vraag die ik het vaakst heb gekregen – zeker ook vanuit mijn eigen partij – was waarom wij Harry Borghouts niet hebben weggestuurd. In mijn commentaar ben ik altijd terughoudend geweest, omdat ik vind dat wij ook een ‘GroenLinks’ Commissaris kritisch moeten beoordelen, maar tegelijk ook besef dat kritiek op deze CdK schade aan GroenLinks toebrengt. Natuurlijk voel ik verbondenheid met mijn partijgenoot en zo voelt mijn fractie dat ook. Maar wij zouden bij ernstig verwijtbare feiten zonder meer op zijn vertrek hebben aangedrongen. Omgekeerd zouden we een Noord-Hollandse CdK van iedere politieke kleur hebben gesteund in de huidige situatie.
Want over de inhoud van de kritiek heb ik me nogal verbaasd. Zeker toen die merkwaardige opgeblazen vormen begon aan te nemen, grotendeels gebaseerd op een (on)bewust verkeerd beeld van wat de taken en verantwoordelijkheden van een CdK zijn, was het lastig me in te houden daar hard tegen in te gaan. Want het is natuurlijk onzin om te beweren dat de CdK 78 miljoen in IJsland heeft doen verdwijnen en geen toezicht heeft gehouden, wanneer niet hij maar de gedeputeerde financiën verantwoordelijk is voor financieel beheer en het uitzetten van provinciale reserves. Of om te horen dat de CdK eindverantwoordelijk is voor de ambtelijke organisatie, terwijl Borghouts daarin een zeer bescheiden rol heeft en de gedeputeerde personeel en organisatie erover gaat. Of om een probleem dat al eerder uitgebreid besproken en verantwoord is, namelijk de afwezigheid van de concerncontroller, in volle omvang in het onderzoeksrapport terug te zien keren. Of om te horen dat ‘al die bijbanen’ van de CdK hem van zijn provinciale werk zouden horen, terwijl ze altijd keurig gemeld zijn en geen van de partijen in de Staten daar in de afgelopen twee jaar ooit een probleem van hebben gemaakt.
In het debat heb ik duidelijk aangegeven dat GroenLinks onthutst is over het beeld van de provinciale organisatie dat uit het rapport naar voren komt, in het bijzonder de aansturing van de ‘schatkist’ functie:
Het algemene beeld dat hieruit naar voren komt is dat van een afstandelijke en nonchalante
wijze van omgaan met de treasury functie. Binnen de directie had de treasury onvoldoende
aandacht, de treasurer opereerde in hoge mate geïsoleerd, omdat de treasury
functie nauwelijks in de organisatie was ingebed en de controle tekortschoot.
(…) Het is niet te
begrijpen dat er zo met onze reserves werd omgesprongen. Op deze manier moest het
wel een keer fout gaan.
Verder heb ik mijn verbazing uitgesproken over de ‘overdadige’ reactie van de gedeputeerden, die na voor het blok te zijn gezet door de VVD, collectief opstapten. Dat was wat GroenLinks betreft niet nodig geweest. Omdat de VVD daarna ook al speculeerde over een doorstart van het college, ontstond het ongelukkige beeld dat het opstappen alleen een truc was, om vrolijk een paar weken later terug te komen. Dat is voor GroenLinks helemaal niet aan de orde: wij willen een nieuw college met andere gedeputeerden en andere portefeuilles. Alleen dan kan een geloofwaardige nieuwe start worden gemaakt. Daarbij staat wel de deur open voor de gedeputeerden die met het IJsland debacle niks te maken hebben en zich vorige week vooral met de anderen solidair hebben verklaard.
Het viel me op dat Tjeerd Talsma (PvdA), Johan Bruins Slot (CDA) en ikzelf eigenlijk nog kritischer waren dan de oppositie. Sowieso viel de inbreng van met name de SP erg tegen, die toch een field day zou moeten hebben. Er viel nauwelijks enige lijn in te ontdekken en de moties die de oppositiepartijen indienden waren van zo’n bedroevend niveau dat het niet eens de moeite waard was te overwegen daarvoor te stemmen.
Al met al een hectische periode, die bovendien nog niet voorbij is. De komende tijd zullen we moeten werken aan de vorming van een nieuw college, dat een frisse start kan gaan maken. Dat zal nog een hele klus zijn, maar op basis van de prettige samenwerking van de afgelopen twee jaar heb ik er alle vertrouwen in dat dat goed gaat komen.
Beste Harmen
het vertrek van een CDK gaat niet alleen om het feit of hij functioneel verantwoordelijk is / danwel aansprakelijk.
Een CDK representeert in het publieke domein de provincie. In die hoedanigheid wordt hij ‘verantwoordelijk’ gehouden voor het reilen en zeilen van de provincie.
Indien er, zoals nu, een ernstige ommissie is begaan in het beheer van fondsen, dan mag een CDK dat zich aantrekken. Al is het dan niet voor zijn functionele verantwoordelijkheid, danwel voor zijn publieke verantwoordelijkheid. Dat laatste is het beeld waarop de burger zijn Overheid beoordeelt. Dat had hij kunnen beseffen.
Door zijn aanblijven is dat beeld zwaar verstoord en ook de het beeld van GL.
Ter enig vergelijk: De wethouder van Amsterdam die recentelijk is opgestapt, was historisch ook niet verantwoordelijk voor het noord-zuid lijn debacle.
Hij begreep echter wel zijn publieke verantwoordelijkheid en trad af.
Dat dient Borghouts ook te doen. Het is een utopie dat het vertrouwen tussen PS en burger hersteld kan worden door Borghouts. Deze affaire zal hem altijd aangerekend worden.
Het is in het provinciale belang dat hij zijn conclusies trekt. Hoe wrang dat ook moge zijn.
It is the right thing to do.
Ik hoop dat borghouts alsnog groot genoeg is om dat in te zien.
Vergelijking gaat niet op, want Herrema was wethouder Noord-Zuid lijn en of hij het leuk vindt of het niet, daarmee neemt hij wel de verantwoordelijkheid over van zijn voorganger(s).
Publieke verantwoordelijkheid heeft Borghouts genomen door zich in de Statenvergadering – de enige juiste plek daarvoor – zijn verhaal te doen. PS hebben vervolgens in zeer grote meerderheid besloten dat hij kan aanblijven. Nu is het aan de CdK dat vertrouwen waar te maken.
Wat het PS besluit staat los van de persoonlijke overweging van Borghouts.
Wat ik aangaf, het gaat om zijn publieke verantwoordelijkheid. Die neem je niet door je verhaal te doen in de Statenvergadering. Die neem je door je verhaal te doen naar de kiezer toe. Die beoordeelt hem op basis van zijn keuze[wel/niet aanblijven]Ook al is dit nog zo subjectief.Het gaat om meer dan formeel gelijk.
In die zin is de vergelijking met Herrema wel terecht. Niemand, zelfs de betrokken burgers niet, namen hem de situatie kwalijk en vonden dat hij aan kon blijven. Hij was echter groter dan dat en nam zijn publieke verantwoordelijkheid.Politiek werd hij nl niet afgerekend op het debacle.
Verder, zoals gezegd, zal Borghouts altijd door dit financiële spook achtervolgd worden. Het blijft een illusie om te geloven dat het vertrouwen hersteld kan worden. Waarmee het aanzien van de provincie maar indirect ook die van GL geschaad wordt.
Dit laatste wordt door GL vertegenwoordigers nogal eens vergeten. Je kan nog zo formeel gelijk hebben, sommige zaken worden door de kiezer als niet acceptabel beschouwd.
Inderdaad, de onderbuik. Maar eenieder maakt zich daar schuldig aan en is op zich geen probleem zolang het niet excessief is.
GL dient vaker dit in zijn overwegingen mee te nemen. In welke mate heeft iemand formeel gelijk en in welke mate wordt dat gelijk ook erkend door de kiezer. Dat is een lastige afweging, maar wel een uiterst kritische. Dat bepaald in grote mate of GL ooit in staat zal zijn om haar ideeën naar de macht te brengen
Vond jij de verhalen van CDA, PvdA en GroenLinks kritisch??
Zeker weten! Het verhaal van de SP daarentegen…
Dat kan je toch niet werkelijk menen?
Zeker wel. En ik was bepaald niet de enige die dat vond.
Ik denk inderdaad dat de leden van de vier collegepartijen dat ook vonden.
Ook diverse waarnemers op de publieke tribune vonden de oppositie opvallend mild, in het bijzonder de SP. Van de pers heb ik vergelijkbare zaken gehoord. Zie bijvoorbeeld verslag uit het Parool:
Dat was opmerkelijk, want eerder op de dag waren ook de coalitiepartijen PvdA, CDA en GroenLinks ongekend fel uit de startblokken gekomen. ”Mijn fractie schaamt zich dood,” zei Johan Bruins Slot namens het CDA over de verdwijning van bijna tachtig miljoen euro bij het uitbreken van de kredietcrisis. Tjeerd Talsma van de PvdA noemde de conclusies van het onderzoeksrapport ‘heftig, ingrijpend en ontluisterend’. En: ”Dit kan niet zonder consequenties blijven.”
Ja, dat heb ik ook allemaal gelezen. Een paar “heftige” woorden gebruiken blijft echter nogal vrijblijvend als er verder geen echte consequenties aan worden verbonden. Hebben de vier oude collegepartijen hun “nieuwe” college al rond?
Ik sluit mij aan bij de Harald. Maar wij hoefden ons ook niet te verdedigen. Jullie wel. Waarom? Jullie waren als coalitiepartij mede verantwoordelijk voor het beleid in deze. Het heeft echter 9 maanden geduurd tot het resultaat wat wij eerder wilden. Dat de CdK ook geslachtofferd moest worden ging misschien te ver, maar jouw opmerkelijke Don Quichot achtige optreden in deze ging ook wel erg ver. Wij hoefden alleen maar te oogsten en dit is ons gelukt. Jaap Bond was de enige die het juist opmerkte; Ik wil het debat aangaan”. Altijd een grote mond en dan voor het zingen de kerk uit, is je terugtrekken voor je politieke verantwoordelijkheid.Op de manier waarop de CdK zich verweerde verdiend respect.
Hoe was het ook weer?; “Ze dronken een glas, ze deden een plas en alles is en blijft zoals het was!”
Is dat de geloofwaardigheid van deze Provinciale politiek in Haarlem, terwijl wij over links een meerderheid hebben….laat mij niet lachen. En onze idealen kunnen verwezenlijken. Wie oh wie is er nog links bij GL en de PvdA.