Met de kennis van nu kan dat efficiënter

Twee termen gingen in het afgelopen weekend regelmatig door mijn hoofd: ‘met de kennis van nu’ en ‘efficiënt’. Als ik mij niet vergis, was het Marianne Thieme die in het nachtelijke debat als eerste aan de premier vroeg over welke (nieuwe) kennis hij het nu had. Het Parool hekelde op de voorpagina zowel de regering als het Amsterdamse college van B&W, die beide met de kennis van nu een andere keuze zouden hebben gemaakt. Max Pam wijdde zijn Buitenhofcolumn aan de kennis van toen en de wetenschap van nu en vanochtend startte Femke Halsema een prijsvraag met de kennis van nu als slagzin.

Los van het feit dat de zogenaamde kennis van nu misbruikt wordt om weg te lopen voor verantwoordelijkheid, valt mij op dat meestal wordt bedoeld: met de inzichten van nu, of met de politieke verhoudingen van nu. Het gaat immers minstens zo vaak om het anders wegen of interpreteren van informatie als om de feitelijke afwezigheid van informatie (die later wel boven water is gekomen). Als het al om kennis gaat, dan gaat het om onvoldoende kennis van de gevolgen die een besluit zou kunnen hebben.

Efficiënt kwam naar voren bij het geslaagde bezoek dat we met De Toekomst aflegden aan de Eerste Kamer. Fractievoorzitter en gastheer Tof Thissen presenteerde dit als een belangrijk én verrassend antwoord van GroenLinks op de bezuinigingen die alle overheden de komende tijd te wachten staan. Simon Otjes schreef een mooie samenvatting van Tofs betoog en de discussie die erop volgde.

Ik merk een vergelijkbaar dubbel gevoel. Aan de ene kant vind ik het spannend om efficiëntie op een GroenLinkse manier in te vullen (die bijvoorbeeld ook aansluit bij de ideeën van Jos van der Lans). Aan de andere kant maak ik me zorgen over de verkeerde richting die het debat in kan slaan als het door anderen wordt overgenomen die bij efficiëntie vooral denken aan minder staat en meer markt. Wat dat betreft dreigt hetzelfde gevaar als toen GroenLinks zich voorzichtig op het liberale pad begaf. Overigens bepaald geen reden om het idee van efficiëntie weer te laten vallen: wij zijn geen partij van bange mensen…