Eén van de aardige aspecten van het Statenlid zijn is dat je af en toe aan een werkgroep mag deelnemen. In dit geval de werkgroep dualisme, die bekijkt en adviseert hoe dat in de provincie Noord-Holland gaat en beter kan. Daarbij hoort uiteraard ook af en toe in de keuken van een ander kijken en dat hebben we gisteren en vandaag gedaan. De concrete aanleiding was dat we in de werkgroep constateerden dat er brede ontevredenheid is over de huidige manier van vergaderen waarbij commissies over de hele week verspreid zijn, terwijl de plenaire vergaderingen vaak te lang duren en nog wel eens een herhaling van zetten zijn.
In diverse gemeenten, waar het dualisme een jaar eerder werd ingevoerd en men net aan de tweede duale periode is begonnen, is geëxperimenteerd met nieuwe manieren van vergaderen. Almere en Apeldoorn zijn vanwege hun politieke markt bekend bij heel wat raadsleden en raadsgriffies. Wij kozen voor een derde A, Amersfoort, waar een systeem is bedacht met het Plein, de Ronde en het Besluit. Eerst een informatie (informele) uitwisseling van ideeën: presentatie van plannen, inspraak/petities door burgers of organisaties en even een gesprek met een raadslid. Daarna gelijktijdige behandeling van diverse onderwerpen in vooraf bepaalde beperkte tijd (keuzes maken!) en aan het eind van de avond nog een raadsvergadering met veel hamerstukken en een klein aantal onderwerpen ‘met debat’. Qua vorm aantrekkelijk en ook met behoorlijk wat publieke belangstelling alhoewel de uitvoering toch nog best volgens de bekende patronen. Dat was dinsdagmiddag/avond.
Vandaag bezochten we twee provincies, Gelderland en Overijssel, die wel het stelsel van commissies hebben gehandhaafd, maar een vaste vergaderdag hebben ingevoerd (woensdag). In Overijssel zelfs commissies en Staten op dezelfde dag. Ook vergaderen bij allebei meerdere commissies tegelijk, zodat ook daar geldt: prioriteiten, zeker voor kleine fracties. Verder hoorde ik bij de collega’s in deze provincies veel herkenbare ervaringen en indrukken wat betreft de werking van het dualisme, zichtbaarheid van de provincie en het debat in de Staten.
Wat voor mij in elk geval vaststaat is dat we ook in Noord-Holland naar één vergaderdag moeten (misschien wel onze huidige maandag of juist een andere dag), waarbij commissie en Staten wel in de tijd gescheiden zijn. Ook ga ik graag de discussie aan of we het aantal commissies niet zouden moeten verkleinen – uitgangspunt is dat ze parallel vergaderen en op één dag. De taak van de werkgroep is om aan de nieuwe Staten advies mee te geven en omdat ik zelf terugkom in de nieuwe periode heb ik alle reden om dat advies serieus en snel uit te voeren.
Parallelle vergaderingen betekenen een feitelijke uitholling van de democratische rechten van kleine of eenmansfracties. Wil je een stiekeme kiesdrempel invoeren?
Mijn idee zou zijn dat net als in de huidige periode bij alle fracties duo-statenleden mogen meedoen in commissievergaderingen. Daarmee ondervang je dat probleem.