Wetten, gezag en handhaving

In vele provinciehuizen zal vorige week een nieuwjaarsbijeenkomst zijn opgeluisterd door een toespraak van de Commissaris der Koningin. Zo ook in Noord-Holland, waar GroenLinkser Harry Borghouts deze opening al enige jaren mag verzorgen. In tegenstelling tot vrijwel al zijn collega’s slaagt Borghouts er  jaarlijks in met deze speech ook de landelijke media te bereiken. Zijn opmerkingen over het rookverbod werden door heel wat kranten opgepikt. Minister Ab Klink kwam, even voorspelbaar als flauw, als enige reactie met een opmerking over geld in IJsland. Inhoudelijk ging hij niet op de kritiek in.

Van de minister begrijp ik dat hij niet de tijd had om de tekst van Borghouts na te lezen en daarom weinig to-the-point reageerde. Het is ook nog wel te begrijpen dat een minister die zich zo vereenzelvigd heeft met het rookverbod op elke vorm van kritiek zo gebeten reageert. Maar ik had toch van mijn mede-GroenLinksers verwacht dat zij iets meer zouden doen dan afgaan op persberichten. Ongetwijfeld heeft Christian het ironisch bedoeld, maar zijn commentaar slaat de plank behoorlijk mis. Over de bij elkaar geraapte voorbeelden die die geen ander doel lijken te hebben dan Borghouts te beschadigen, zal ik verder maar zwijgen.

Allereerst heeft Borghouts niet tegen het rookverbod gepleit, maar aangegeven welke concrete problemen het voor de overheid meebrengt voor de handhaving en daarmee voor haar gezag. Ten tweede noemt Borghouts juist expliciet maximumsnelheid als een regel die relatief eenvoudig te handhaven is: 

Ik heb reeds zeer lang de opvatting dat als een wet in het Staatsblad
staat, de wereld nog niet is veranderd. Wetten die constituerend beogen
te zijn, een nieuwe werkelijkheid proberen te bewerkstelligen, hebben
noodzakelijkerwijs een breed draagvlak nodig, tenzij de handhaving
ervan relatief eenvoudig is, zoals bij snelheidsovertredingen. En een breed draagvlak ontstaat door uitleg, overleg, overreding,
communicatie. Ontbreekt het draagvlak, wordt de wet in betekenende mate
niet nageleefd dan tast dat het gezag van de wetgever, van de overheid
aan.

Het lijkt mij een valide punt, dat ook door een aantal hoogleraren in de Volkskrant wordt onderschreven. Let wel, Borghouts zegt nergens dat alle verboden maar opgeheven moeten worden, dus de blogs met ‘grappige’ voorbeelden zitten er ook naast. Ik mag toch hopen dat er binnen GroenLinks voldoende besef is dat de wereld morgen niet ineens helemaal anders is geworden, omdat we vandaag een wet hebben ingevoerd?