Alweer ruim vier jaar geleden besloten Provinciale Staten ongeveer 200 miljoen euro beschikbaar te stellen voor openbaar vervoer. Een belangrijk deel daarvan (105 miljoen) was bestemd voor de Spaarnepassage in Haarlem. Oftewel: hoe komt de Zuidtangent onder het water door, om zo een betrouwbare en snelle verbinding te creëren die het steeds groeiende aantal reizigers aan kan. Zeker ook als in de toekomst de verbinding met de IJmond wordt gemaakt en over (een deel van) het tracé lightrail gaat rijden. Van de kant van de provincie is door gedeputeerde Cornelis Mooij telkens aangegeven dat het hierbij gaat om een tunnel, die in vele lange en korte varianten voorbij is gekomen.
Het Haarlemse college dat er tot 2006 zat, was niet erg enthousiast over het idee van een tunnel en zocht vooral naar mogelijkheden om de Langebrug beter te gebruiken, te verbreden of er een nieuwe brug naast te leggen. De gemeenteraad, aangespoord door mijn partijgenoten, wilde echter nadrukkelijk ook de optie van een tunnel onderzoeken. Het huidige college leek positiever over het idee van een tunnel. Ook in de stad begon het enthousiasme bij ondernemers en inwoners te groeien, zo kon ik zelf ook merken in de verschillende ateliers die werden georganiseerd.
Maar toen de échte keuzes gemaakt, begonnen verschillende partijen in de raad en ook de wethouders terug te krabbelen. De tunnel kon niet op de Turfmarkt uitkomen, ook de Kamp variant viel af en uiteindelijk ook de derde optie, Zuider Buitenspaarne. De raad nam vervolgens een merkwaardige motie aan, waarin 1) nog meer onderzoek naar de tunnel werd bepleit – alsof dat niet al vier jaar volop was gedaan – 2) de gedeputeerde nog een keer naar Den Haag mocht om over (extra) geld te praten en 3) als klap op de vuurpijl ook nog een aantal autoprojecten werden toegevoegd. En dat allemaal binnen de 105 miljoen van de provincie, eerder nog geringschattend de fooi van Mooij genoemd…
Terecht leidde dat tot verontwaardigde reacties in de commissie Wegen, Verkeer en Vervoer, kort voor de zomer. In grote meerderheid vroegen we de gedeputeerde om alternatieven te bedenken voor de 105 miljoen. Met als duidelijke boodschap: dit geld is bedoeld voor openbaar vervoer, niet voor de bereikbaarheid per auto en bovendien niet bij voorbaat beperkt tot Haarlem en omgeving. Op de reservelijst staan immers genoeg goede OV projecten elders in de provincie.
Met een vertraging van enige maanden lijkt de boodschap nu dan toch in Haarlem doorgedrongen, zoals vandaag in het Haarlems Dagblad is te lezen:
De kans is groot dat gemeente Haarlem kan fluiten naar de ruim 100
miljoen euro die de provincie dik drie jaar lang gereserveerd heeft
gehouden voor een beter openbaar vervoer in de stad. Dat besef lijkt nu
ook door te dringen bij het college van B en W in Haarlem.Dat blijkt althans uit een brief van B
en W aan het provinciebestuur van 27 augustus, waarin de
stadbestuurders Gedeputeerde Staten nog maar eens oproepen de bewuste
104 miljoen in Haarlem te besteden. De reden van deze oproep blijkt óók
uit de brief: gedeputeerde verkeer Elisabeth Post van de provincie
blijkt de Haarlemse wethouders Jan Nieuwenburg en Maarten Divendal in
een gesprek op 19 augustus duidelijk te hebben laten doorschemeren dat
het geld wat haar betreft ook heel goed een bestemming búiten de regio
Haarlem kan krijgen.De oppositiepartijen in de Haarlemse
gemeenteraad en delen van coalitiepartij VVD hebben herhaaldelijk op
dat gevaar gewezen.Het provinciegeld was lange tijd gereserveerd voor de aanleg
van een tunnel onder het Spaarne voor de Zuidtangent. Na dik twee jaar
voorbereiding en studie slaagde Haarlem er vlak voor de zomerreces
echter niet in een besluit over de aanleg ervan te nemen.
Er zijn nog wel mogelijkheden om het project in Haarlem alsnog uit te voeren, maar op dit moment lijkt dat niet zo waarschijnlijk. Ik vrees echter dat deze wake up call te laat komt. Dan is het niet meer dan logisch verder te gaan kijken. Jammer, maar helaas.
De SP was helemaal niet zo verontwaardigd in de commissie wegen, verkeer en vervoer. Die megalomane tunnelplannen zijn extreem duur en leiden zeer waarschijnlijk niet tot beter openbaar vervoer, omdat men alle regionale buslijnen (van en naar Haarlem) wil afkappen in Haarlem zuid. Busreizigers moeten zodoende extra overstappen. En iedereen weet: elke extra overstap in het openbaar vevoer leidt tot 30% reizigersverlies, maar dat zal VVD, PvdA, CDA en GroenLinks vast een zorg zijn. Het college in Haarlem moet vooral niet luisteren naar gedeputeerde Post, maar gewoon een aantal routes autovrij maken zodat de bussen vrije doorgang hebben. Kost bijna niets en we kunnen dat belastinggeld beter besteden.