Een interessante en hoopgevende uitsprak van de Raad van State vandaag:
Raad van State vernietigt koninklijk besluit in zaak Landsbanki
De
regering had de besluiten van onder meer de provincie Noord-Holland en
enkele gemeenten tot het voeren van een incasso-kort geding tegen de
IJslandse bank Landsbanki niet mogen vernietigen op grond van de
motivering die zij daarvoor heeft gegeven. Dit volgt uit een uitspraak
van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van vandaag
(22 april 2009). Het vernietigingsbesluit van de regering maakte het
voor de betrokken bestuursorganen onmogelijk om via de rechter hun
vorderingen op Landsbanki te verhalen. De Afdeling bestuursrechtspraak
van de Raad van State, de hoogste algemene bestuursrechter, is van
oordeel dat de regering in het vernietigingsbesluit de betrokken
belangen niet heeft afgewogen en dat het besluit niet deugdelijk is
gemotiveerd.
De provincie Noord-Holland, diverse gemeenten en openbare lichamen
hebben voor in totaal € 145 miljoen aan deposito’s uitstaan bij
Landsbanki. Toen Landsbanki eind vorig jaar in de problemen was komen
te verkeren, hebben de bestuursorganen conservatoir beslag gelegd op
buitenlandse tegoeden van Landsbanki. Begin november 2008 hebben zij
zogenoemde procesbesluiten genomen om via de burgerlijke rechter de
beslagen te kunnen uitwinnen. De regering vernietigde een week later
deze procesbesluiten, omdat deze in strijd zouden zijn met het algemeen
belang. De poging van de medeoverheden om via een eigen, zelfstandige
procedure gelden van Landsbanki terug te krijgen, vormde volgens de
regering een rechtstreekse inbreuk op het vertrouwelijke en
diplomatieke overleg met de IJslandse overheid en zou de belangen van
de spaarders schaden. De betrokken bestuursorganen stelden vervolgens
beroep in bij de Afdeling bestuursrechtspraak, onder meer omdat het
koninklijk besluit hen de toegang tot de burgerlijke rechter belemmert.(…)
Het vernietigingsbesluit voldoet naar het oordeel van de hoogste
bestuursrechter ook overigens niet aan de zware motiveringseisen die
daaraan mochten worden gesteld. De motivering is uiterst summier en op
onderdelen niet begrijpelijk of kennelijk onjuist. Hoewel de regering
in de procedure naar voren heeft gebracht dat de procesbesluiten een
gevaar voor de financiële stabiliteit en het belang van goede
internationale betrekkingen opleveren, is niet duidelijk geworden of en
in hoeverre de regering deze elementen daadwerkelijk bij de
besluitvorming heeft betrokken. Dat geldt ook voor het vermeende risico
dat de IJslandse regering als gevolg van een gerechtelijke procedure
tegen Landsbanki de afspraken in het zogenoemde Memorandum of
Understanding niet zou nakomen. Niet zozeer de spaarders, maar
voornamelijk de Staat had een groot belang bij uitvoering van die
afspraken. Dat financiële belang van de Staat is als algemeen belang
aan te merken. De regering heeft echter niet gemotiveerd waarom dit
algemeen belang zwaarder zou moeten wegen dan het belang dat de
bestuursorganen hadden bij het voeren van een procedure bij de
burgerlijke rechter. Dat financiële belang is ook als algemeen belang
aan te merken en relatief ook zwaarwegend, aldus de hoogste
bestuursrechter.
Ik ben erg benieuwd wat nu het vervolg zal zijn…
Begrijpelijkerwijze proberen de collegepartijen, waaronder GroenLinks, de aandacht te vestigen op allerlei nevenzaken. Maar de kern van de zaak is de politieke, of zo men wil bestuurlijke, verantwoordelijkheid voor het kwijtraken van circa 80 miljoen euro. En die ligt dunkt mij toch echt bij Gedeputeerde Staten c.q. de gedeputeerde financiën, of wordt dat in Noord-Holland nu ook al bestreden?
Hoofdzaak is inderdaad de politiek-bestuurlijke verantwoordelijkheid en daar wordt nu langdurig en in detail onderzoek naar gedaan. Maar daarnaast vind ik het ook een hele belangrijke conclusie dat er geen hogere overheden en lagere overheden zijn, waarbij het ‘algemene’ belang van de een zwaarder zou tellen dan het ‘algemene’ belang van de ander. Het is ook een slecht teken dat de rijksoverheid op zo’n ondeugdelijke manier van dit zware middel gebruik maakt.