Vandaag mocht ik weer eens naar de partijraad, voor het eerst al écht lid. Uiteindelijk nog best een lange zit, maar in elk geval ’s ochtends een leuke discussie. Aanleiding was het pamflet ‘Een Ander Nederland’, in de partijraad verdedigd door Leo Platvoet van de Eerste Kamerfractie. Een pleidooi voor linkse samenwerking, dat wil zeggen GroenLinks, SP en PvdA. Op zich is met dat idee weinig mis, zeker als het zo vrijblijvend wordt geformuleerd als in dit pamflet: geen gezamenlijke progressieve partij, zelfs geen gezamenlijke lijst. Maar ik zie wel een paar problemen en die heb ik vanochtend ook naar voren gebracht.
Het voornaamste punt is dat dit idee erg uitgaat van de huidige, landelijke politieke situatie. Over twee jaar verlaat de PvdA misschien zomaar de oppositie om vrolijk met het CDA in de regering te gaan. Tot zover de fijne samenwerking die, zo hoorde ik vandaag, tot 79% gezamenlijke moties van de drie partijen leidt. Meer in het algemeen: de PvdA wil gewoon niet, omdat het voor hen aantrekkelijker is alle opties open te houden. De andere keerzijde van het verhaal is dat op lokaal en provinciaal niveau best goed samengewerkt kan worden met CDA, VVD en D66. Moet je die succesvolle samenwerking op gaan zeggen, om die in te ruilen voor een onzeker links verbond (en soms zijn er goede redenen niet met PvdA en SP in zee te willen gaan)? Alsof je niet met de kinderen van de buren mag spelen, omdat je ouders elkaar niet mogen…
Iets anders is dat links en progressief slordig door elkaar heen gebruikt worden: terwijl het eerste naar mijn idee met sociaal-economische verhoudingen te maken heeft (staat versus markt), gaat het andere meer over morele opvatting (traditioneel versus vrijzinnig). Misschien dat we op het ene punt best met PvdA en SP op één lijn zitten, in een aantal andere opzichten vind ik PvdA en SP best conservatief. Tenslotte: op welke grote thema’s gaan we gezamenlijke ideeën ontwikkelen? Ik noem zomaar twee onderwerpen die ‘best belangrijk’ gaan zijn de komende tijd: integratie en Europa. Daar zie ik nog best grote en lastige verschillen, gezien het afwijzen van de multiculturele samenleving door PvdA en SP en de nationalistische koers van de SP in het Grondwetdebat.
Wat nodig is om los van bestaande partijpolitieke verhoudingen na te denken op welke onderwerpen we de komende jaren stabiele coalities kunnen vinden. Dan moeten we dus ook kijken naar CDA, VVD, D66 en niet te vergeten de ChristenUnie en verder kijken dan onze oude linkse broeders.