Vier jaar geleden wist ik het na deze fabuleuze speech al zeker: deze man wordt de nieuwe president van de VS. Of in elk geval, hij zou de nieuwe president moeten worden. Ook de overwinningsspeech in Iowa is nu al memorabel. Niet voor niets heb ik enige tijd geleden op dit weblog een "I support Barack Obama" banner gezet. Het is verleidelijk en voorspelbaar om Obama te vergelijken met JFK en Martin Luther King, maar de combinatie van bevlogenheid, welsprekendheid en emotie die deze heren hadden zie je terug in Obama. Hij heeft een uitstraling en overtuigingskracht die je bij Europese politici niet snel zult vinden. Overigens ben ik gematigd optimistisch over de kansen van Obama om daadwerkelijk de Democratische nominatie in de wacht te slepen. Iowa is een bijzondere overwinning om trots op te zijn, maar voor juichen is het nog veel te vroeg. Ik hoop wel heel erg dat Obama het gaat redden.
Voor deze steunbetuiging heb ik overigens geen Kieskompas of Stemwijzer USA nodig. Het zijn leuke speeltjes, maar verder voor de Nederlandse kiezer natuurlijk volstrekt nutteloos. Wat heeft het voor zin om hier in Nederland een mening te gaan uiten over issues waar we nauwelijks verstand van hebben? Of dat je vervolgens een stemadvies of politieke positie krijgt voor een verkiezing waarin je toch niet mag stemmen? Bovendien zijn zowel Kieskompas als Stemwijzer geënt op een Europese benadering van (partij)politiek, waarin veel waarde wordt gehecht aan inhoudelijke standpunten. Je ziet dan ook zowel bij de Stemwijzer als bij het Kieskompas dat alle Democratische kandidaten evenals de Republikeinse kandidaten zeer dicht bij elkaar zitten. Bij Kieskompas de links-progressieve hoek voor de Democraten en de rechts-conservatieve hoek voor de Republikeinen, met als enige uitzondering de libertaire, tevens kansloze Ron Paul. Oftewel: wat in Europa misschien twee dimensies van het politieke landschap zijn, is in de VS totaal niet relevant en dan moet je ook nog met een vergrootglas op zoek naar de verschillen binnen het Democratische en Republikeinse kamp. Waarom geen gebruik gemaakt van de rijkdom aan data binnen de Amerikaanse politicologie over stemgedrag en het onderzoek dat daar al jaren wordt gedaan naar presidentsverkiezingen? Waarom niet veel meer gekeken naar betrouwbaarheid, geloofwaardigheid en andere persoonlijke factoren?
Bij gebrek aan partijprogramma’s – Bob Dole, ooit tegenstrever van Clinton, gaf toe dat hij geen flauw idee had wat er in het Republikeinse programma stond – worden zowel door Stemwijzer als Kieskompas de ‘eensen’ en ‘oneensen’ vooral op campagne websites en public speeches gebaseerd. Een nogal arbitraire werkwijze, want met googlen kom je een heel eind, maar om nou de posities van politici te bepalen op grond van een ergens toevallig gevonden speech… Bovendien vind ik de keuzes die vervolgens worden gemaakt om ergens ‘eens’ of ‘helemaal niet eens’ aan toe te kennen, regelmatig ondoorgrondelijk.
Twee voorbeelden uit de Stemwijzer. De eerste stelling is: "Er moet een bindend tijdschema komen voor de terugtrekking van troepen uit Irak." Blijkbaar hebben de makers vooral gelet op de woorden ‘bindend’ en ’tijdschema’ want alleen Edwards die het heeft over een periode van 12 tot 18 maanden krijgt het predikaat ‘eens’. De toelichting bij Clinton is dat zij de troepen niet morgen wil terugtrekken, maar dat behoedzaam en ordelijk wil doen om de terugtocht veilig te laten zijn. Obama spreekt van een geleidelijke terugtrekking en een rol voor de Irakese bevolking om de eigen toekomst te bepalen. Oftewel: Clinton en Obama worden op ‘oneens’ gezet. Maar het gaat toch over de vraag wat je met de troepen in Irak wilt? Daar zijn de Democratische kandidaten het geheel over eens en zo worden kleine verschillen in woordkeuze opgeblazen. Helemaal bont maakt de Stemwijzer het bij de vierde stelling: "De nieuwe president moet beloven Iran alleen aan te vallen met uitdrukkelijke toestemming van het Congres." Van Edwards wordt gezegd ‘laat zich hier niet concreet over uit’, bij Obama staat ‘geen toelichting beschikbaar’. Het resultaat is dat Edwards het met de stelling eens is en Obama het niet weet. Kan u het nog volgen? Al met al krijgt Obama vijf keer ‘weet niet’ toegewezen. Dan vind ik het niet zo gek dat de meeste adviezen op Edwards uitkomen…