Soms kan ik het niet mooier maken dan het is. Nina Simone, de High Priestess of Soul, maar ook van de jazz en de blues, ken ik dankzij een reclamefilmpje. Ruim tien jaar geleden gebruikte een verzekeraar Simone’s grote hit Ain’t got no – I got life en dat nummer maakte mij nieuwsgierig naar veel meer. Een hele bijzondere vrouw, die hele bijzondere muziek maakte.
Nina Simone was in de jaren ’60 van de vorige eeuw actief in de Amerikaanse burgerrechtenbeweging. Een aantal songs gaan hier ook over, zoals To be young, gifted and black en Backlash blues. Uit protest tegen de achterstelling van zwarte Amerikanen (zoals het ontzeggen van stemrecht) en de invloed van de Ku Klux Klan werden in Alabama protestmarsen gehouden, later bekend geworden als de Selma to Montgomery Marches. De eerste mars werd bij de Edmund Pettus Bridge bloedig uiteengeslagen; de beelden daarvan die in de VS en daarbuiten op televisie te zien waren, vergrootten de steun voor de strijd voor burgerrechten. Op instigatie van de organisatie, daarbij ook Martin Luther King, werd de tweede mars sober gehouden en werd bij de Bridge gebeden voor de slachtoffers van Bloody Sunday, maar maakte men daarna rechtsomkeert. Bij de derde mars, die vijf dagen zou duren en uiteindelijk het State Capital in Montgomery zou bereiken, trad Nina Simone op in de "Stars of Freedom" rallly, samen met andere artiesten als Harry Belafonte en Sammy Davis jr. In reactie op de drie marsen sprak President Johnson het Congres toe:
Even if we pass this bill, the battle will not be over. What happened
in Selma is part of a far larger movement which reaches into every
section and state of America. It is the effort of American Negroes to
secure for themselves the full blessings of American life. Their cause
must be our cause, too, because it is not just Negroes but really it is
all of us who must overcome the crippling legacy of bigotry and
injustice. And we shall overcome.
Misschien zong Nina Simone in die nacht van de laatste mars ook wel Billie Holliday’s Strange Fruit over de lynches die in het begin van de 20e eeuw in het Zuiden plaatsvonden: "Black body swinging in the Southern breeze / Strange fruit hanging from the poplar trees". Haar uitvoering snijdt diep door de ziel:
Alabama is ook de staat die wordt bezongen en aangeklaagd in Mississippi goddamn, een rauwe, emotionele protestsong geschreven naar aanleiding van de moord op activist Medgar Evers en de bomaanslag op een zwarte kerk in Birmingham. Een prachtige live versie kan ik helaas niet hier laten zien, maar wel een fragment van een optreden in Nederland, gecombineerd met "Ain’t got no":