Auteur: Harmen Binnema

Een interessante en hoopgevende uitsprak van de Raad van State vandaag:

Raad van State vernietigt koninklijk besluit in zaak Landsbanki

De
regering had de besluiten van onder meer de provincie Noord-Holland en
enkele gemeenten tot het voeren van een incasso-kort geding tegen de
IJslandse bank Landsbanki niet mogen vernietigen op grond van de
motivering die zij daarvoor heeft gegeven. Dit volgt uit een uitspraak
van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van vandaag
(22 april 2009). Het vernietigingsbesluit van de regering maakte het
voor de betrokken bestuursorganen onmogelijk om via de rechter hun
vorderingen op Landsbanki te verhalen. De Afdeling bestuursrechtspraak
van de Raad van State, de hoogste algemene bestuursrechter, is van
oordeel dat de regering in het vernietigingsbesluit de betrokken
belangen niet heeft afgewogen en dat het besluit niet deugdelijk is
gemotiveerd.

De provincie Noord-Holland, diverse gemeenten en openbare lichamen
hebben voor in totaal € 145 miljoen aan deposito’s uitstaan bij
Landsbanki. Toen Landsbanki eind vorig jaar in de problemen was komen
te verkeren, hebben de bestuursorganen conservatoir beslag gelegd op
buitenlandse tegoeden van Landsbanki. Begin november 2008 hebben zij
zogenoemde procesbesluiten genomen om via de burgerlijke rechter de
beslagen te kunnen uitwinnen. De regering vernietigde een week later
deze procesbesluiten, omdat deze in strijd zouden zijn met het algemeen
belang. De poging van de medeoverheden om via een eigen, zelfstandige
procedure gelden van Landsbanki terug te krijgen, vormde volgens de
regering een rechtstreekse inbreuk op het vertrouwelijke en
diplomatieke overleg met de IJslandse overheid en zou de belangen van
de spaarders schaden. De betrokken bestuursorganen stelden vervolgens
beroep in bij de Afdeling bestuursrechtspraak, onder meer omdat het
koninklijk besluit hen de toegang tot de burgerlijke rechter belemmert.

(…)

Het vernietigingsbesluit voldoet naar het oordeel van de hoogste
bestuursrechter ook overigens niet aan de zware motiveringseisen die
daaraan mochten worden gesteld. De motivering is uiterst summier en op
onderdelen niet begrijpelijk of kennelijk onjuist. Hoewel de regering
in de procedure naar voren heeft gebracht dat de procesbesluiten een
gevaar voor de financiële stabiliteit en het belang van goede
internationale betrekkingen opleveren, is niet duidelijk geworden of en
in hoeverre de regering deze elementen daadwerkelijk bij de
besluitvorming heeft betrokken. Dat geldt ook voor het vermeende risico
dat de IJslandse regering als gevolg van een gerechtelijke procedure
tegen Landsbanki de afspraken in het zogenoemde Memorandum of
Understanding niet zou nakomen. Niet zozeer de spaarders, maar
voornamelijk de Staat had een groot belang bij uitvoering van die
afspraken. Dat financiële belang van de Staat is als algemeen belang
aan te merken. De regering heeft echter niet gemotiveerd waarom dit
algemeen belang zwaarder zou moeten wegen dan het belang dat de
bestuursorganen hadden bij het voeren van een procedure bij de
burgerlijke rechter. Dat financiële belang is ook als algemeen belang
aan te merken en relatief ook zwaarwegend, aldus de hoogste
bestuursrechter.

Ik ben erg benieuwd wat nu het vervolg zal zijn…

Er zijn van die dagen dat ik aan het eind even goed moet nadenken wat ik ook alweer heb gedaan. Vandaag was zo’n dag. Meestal is dat overigens een goed teken.

Als onervaren spitsrijder stapte ik vanochtend rond acht uur in mijn auto op weg naar Utrecht, in de verwachting dat ik wel een uurtje later bij de USBO zou kunnen zijn. Dat viel toch een beetje tegen, zodat het al bijna half tien was toen ik eindelijk (voor de deur!) kon parkeren. In grote haast mijn spullen bij elkaar gezocht en laptop en beamer naar de juiste collegezaal gesleept. Voor het eerst sinds ruim twee jaar stond ik weer ‘voor de klas’ – een grote enthousiaste groep – en die hernieuwde ervaring beviel mij wel (krijg vast nog te horen of dat wederzijds was). De komende weken mag ik zo’n dertig studenten begeleiden die onderzoek gaan doen naar publieke organisaties en hun dienstverlening.

Daarna met gezwinde spoed naar het provinciehuis voor een overleg met twee ambtenaren en twee collega-Statenleden over Duurzame Dinsdag. We hebben vorig jaar een leuk bedrag beschikbaar gesteld voor ‘het beste idee’ vanuit Noord-Holland en proberen er op deze manier een concrete invulling aan te geven. Vervolgens was vanaf 13.00 de gewone PS vergadering aan de beurt, met voor mij het Wieringerrandmeer op de agenda. We besloten in grote meerderheid om een inpasingsplan te gaan voorbereiden en alle stukken nu voor de inspraak vrij te geven.

Om te vieren dat één van onze griffiers, Nelleke Takkenberg, de gezegende leeftijd van 60 jaar heeft bereikt (waar zij zelf nogal tegenop zag, maar het leek toch mee te vallen), borrelden we na de Statenvergadering in de whiskybar van het Carlton hotel.

Als slotstuk van de dag was ik aanwezig bij de ledenvergadering van GroenLinks Alkmaar, om daar als voorzitter van de kandidatencommissie onze voordracht toe te lichten (en als Amsterdammer met pijn in het hart de aanwezigen te feliciteren met het dik verdiende kampioenschap van AZ). Naar aanleiding van de vier dilemma’s die we naar voren brachten, ontstond een levendige discussie. Voor ons als commissie bood die veel duidelijkheid over hoe we de komende maanden aan de slag kunnen. Een laatste drankje in het Gulden Vlies zorgde ervoor dat het alsnog te laat werd om nog op een fatsoenlijk tijdstip thuis te zijn.