Wijnand Dievendak

Boefje toch!

GroenLinks-Kamerlid Duyvendak bekent inbraak

DEN HAAG – Tweede Kamerlid Wijnand Duyvendak (GroenLinks) bekent dat hij in 1985 betrokken was bij een inbraak in het ministerie van Economische Zaken.

Hij schrijft dat in het boek Klimaatactivist in de politiek, dat 20 augustus wordt gepresenteerd in Amsterdam.

‘Mijn eerste milieuactie vlakbij het Binnenhof stamt uit 1985 en was een inbraak in het ministerie van Economische Zaken’, aldus Duyvendak woensdag zelf in de uitnodiging.

De buit bestond uit plannen voor nieuwe kerncentrales. ‘Minister Van Aardenne kwam in het nauw, de actie was een groot succes. Niemand heeft ooit geweten wie er in deze actiegroep zaten.’

Duyvendak was voor zijn Kamerlidmaatschap in 2002 actief in de milieubeweging. Hij was onder meer directeur van Milieudefensie.

Duyvendak wil tot de presentatie niet ingaan op de inhoud van het boek, zo liet hij woensdag weten.

Zou bij deze inbraak ook de lievelingspen van staatssecretaris Frits Bolkestein meegenomen zijn?

Oostenrijk

Sinds gisteravond ben ik weer terug van mijn kortweekse bezoek aan Wenen en Salzburg. Nou is het heel verleidelijk uitgebreid te verhalen over het spoor van Mozart dat ik ben gevolgd, de fraaie concerten die ik heb gehoord, de mooie schilderijen die ik heb gezien en de heerlijke sfeer die ik heb mogen proeven. Maar ja, ik ben en blijf politicoloog/politicus… Dus in plaats daarvan zal het gaan over de aanstaande verkiezingen in Oostenrijk en dan in het bijzonder over de Oostenrijkse Groenen.

Dankzij mijn bezoek aan het parlement, kijkend naar het aantal stoelen in de vergaderzaal, realiseerde ik mij weer hoe sterk de Groenen in Oostenrijk zijn. Bij de laatste verkiezingen (2006) haalden zij maar liefst 11% van de stemmen, een resultaat waar GroenLinks alleen maar van kan dromen (sterker nog: wij zouden met moeite de kiesdrempel hebben gehaald). Daarmee zijn de Groenen even groot als de FPÖ – de vroegere partij van Jörg Haider.

Er zijn vervroegde verkiezingen omdat de rood-zwarte Große Koalition van ÖVP en SPÖ het al na 1½ jaar niet meer ziet zitten. Zoals SPÖ-lijsttrekker Werner Faymann ons vanaf grote rode posters schijnheilig toelacht: "Genug gestritten". Vanaf nu geen beloften meer die niet waargemaakt, een nieuwe stijl van politiek bedrijven. ÖVP-leider Wilhelm Molterer, die dat uit de mond van de coalitiepartner niet echt geloofwaardig vindt klinkten, belooft zo ongeveer hetzelfde.

Maar ik zou het over de Groenen hebben. Interessant vond ik dat er in de media uitgebreid werd gespeculeerd over een nieuwe kans voor zogenaamde zwart-groene coalitie, oftewel met de ÖVP. Deze coalitie, waartoe in 2003 ook een poging werd gedaan en die er toen niet kwam – volgens sommigen vanwege de onbuigzaamheid van Schüssel, volgens anderen door de fundi’s aan groene zijde – zou opnieuw een serieuze optie zijn. Met natuurlijk nog wel de nodige inhoudelijke hordes te overwinnen, bijvoorbeeld wat betreft asielbeleid, en de grote vraag of deze partijen samen wel een meerderheid zal halen. Maar boeiend is deze onconventionele combinatie wel (en zo goed als ondenkbaar in Nederland). Ook de uitdrukkelijke wens om mee te regeren, getuigt van een zelfverzekerde en ambitieuze Groene partij.

Het andere wat mij opviel was niet de SPÖ, maar vooral het Liberales Forum (zo’n 15 jaar door Heide Schmidt opgericht uit protest tegen de FPÖ koers onder Haider) als belangrijkste concurrent wordt gezien. Het zegt veel over de positionering van de Groenen, die veel nadrukkelijker dan bijvoorbeeld GroenLinks, groen als centrum van hun ideologie hebben. Overigens geldt dit eigenlijk voor vrijwel alle groene partijen in Europa, die als groene beweging zijn ontstaaan en niet uit een fusie van linkse partijen die het label groen hebben toegevoegd. Tegelijk komen de opvattingen over ‘sociaal’  en ’tolerant’  sterk met die van GroenLinks overeen. Maar het uitgangspunt is anders én in mijn ogen helderder en sterker dan dat van GroenLinks. Precies wat ik bedoelde toen ik een tijdje terug schreef over stevige strategische keuzes die gemaakt moeten worden.

Een onvergetelijke avond

Leonard_2Na 15 jaar weer op tournee en hoe! Wat een stem, wat een muziek, wat een stijl, wat een diepgang, wat een spanning en niet te vergeten die ontwapenende glimlach! Een genot om hierbij te mogen zijn. Ik heb het uiteraard over Leonard Cohen in het Westerpark.

Menno Pot vat het in de Volkskrant heel mooi samen:

Hoe zou het met hem zijn? De 73-jarige gaf het antwoord maar meteen tijdens het openingslied, door trefzeker en glaszuiver te zingen en soepel door de knieën te gaan naast Javier Mas, de Spanjaard die zo virtuoos akoestische snaarinstrumenten van alle soorten en maten bespeelde (van Spaanse gitaar tot de luitachtige bandurria).

Twijfel weg
Toen het eerste lied voltooid was, smolt de laatste twijfel weg: hier stond geen man die, bestolen en berooid, even kwam ‘cashen’. In het oude gezicht schitterden de dankbare ogen van een blij jongetje, intens gelukkig dat hij zijn liedjes weer mocht zingen voor zo veel mensen. ‘Bedankt dat u er staat, zo in de kou,’ richtte hij zich na bijna een uur tot zijn publiek. ‘Het is een eer om voor u te spelen.’

Leonard Cohen ontroerde vanaf de eerste noten en zou dat ruim tweeënhalf uur blijven doen. Geen moment verslapte de aandacht, ook al dankzij de voortreffelijke begeleidingsband, die zó subtiel musiceerde dat je soms haast vergat dat ze er stonden. Maar wat werd er voortreffelijk gemusiceerd door de dienstbare muzikanten en zangeressen (drie in getal), die zich liefdevol ondergeschikt maakten aan de majestueuze bas van Cohen, die als dank hun namen noemde, telkens opnieuw: ‘master of breath’ Dino Soldo (blaasinstrumenten), ‘prince of precision’ Rafael Gayol (drums) en natuurlijk de prachtige zusjes Webb, met hun engelenstemmen.

Hele carrière
Uit alle fasen van Cohens carrière kwamen songs voorbij: In My Secret Life van het vrij recente Ten New Songs (2001), vier stukken van The Future (1992) en zelfs zes van I’m Your Man (1988). Met zelfspot, in Tower Of Song: ‘My friends are gone and my hair is grey/ I ache in places where I used to play’. Cohen, de charmeur in stemmig zwart, weigerde zijn voorstelling op te bouwen rond de babyboomfavorieten van rond 1970. Hij is altijd goede platen blijven maken en zong in Amsterdam ook voor talloze twintigers en dertigers.

Liefde tastbaar
Ze kwamen natuurlijk wél: So Long, Marianne en Sisters Of Mercy in de toegift, Bird On The Wire al voor de pauze en, vlak erna, het 41 jaar oude Suzanne, door Cohen uitgevoerd zoals je had gehoopt dat hij het doen zou, zichzelf begeleidend op een akoestische gitaar.

Stukgedraaid of niet, in het Westerpark was Cohens liefde voor Suzanne bijna tastbaar. Achter het podium ging de zon onder. Boven de muisstille menigte hielden zelfs de weergoden het even niet meer droog.

Er zijn van die bijzondere ervaringen die je later aan je kinderen en kleinkinderen wilt doorvertellen. Leonard Cohen, Westerpark, 12 juli 2008, is bij dezen met stip binnengekomen…

GroenLinks ook in provinciebestuur Utrecht?

Wie zegt dat provinciale politiek niet spannend is? Nog op de valreep voor het reces crisis in Utrecht:

Provinciebestuur Utrecht uit elkaar gevallen

UTRECHT – Het dagelijks bestuur van de provincie Utrecht is uit elkaar gevallen. Woensdag zegden PvdA en VVD het vertrouwen op in coalitiepartner CDA. Directe aanleiding is een debat, afgelopen vrijdag, over woningbouw in de Utrechtse polder Rijnenburg.

Het CDA stemde tegen een motie ingediend door PvdA, VVD, GroenLinks en de ChristenUnie. Met de motie, die aangenomen werd, wilden die partijen het college van Gedeputeerde Staten opdragen om de stad Utrecht zo ver te krijgen om minimaal 15.000 woningen in de polder te bouwen. De stad wil niet meer dan de helft.

De statenfractie van het CDA vond ook dat meer woningen wenselijk zijn, maar wilde de stad daartoe niet dwingen. Op basis van de nieuwe wet Ruimtelijk Ordening heeft de provincie die macht sinds 1 juli wel.

Hoewel ik de ins en outs van de Utrechtse provinciale politiek niet ken, zou ik denken dat de indieners van de motie mooi samen een coalitie kunnen vormen. PvdA, VVD, ChristenUnie, GroenLinks vind ik best een spannende combinatie! Als ik de zetels goed geteld heb een kleine, maar werkbare meerderheid. Na Noord-Holland en Zeeland zou dat het derde college van GS zijn waaraan GroenLinks mee doet. Of loop ik nu erg op de zaken vooruit?

Huizenbezit

Toen ik zes jaar geleden (bijna op de dag af) een huis kocht, werd ik door sommigen nog wel wat raar aangekeken. Kopen??? Zeker ook binnen GroenLinks was het lange tijd not done en werd huren flink gepropageerd. Ik heb er nooit spijt van gehad (bezit is helemaal niet slecht…) en zie de waarde van mijn huis bijna met de maand toenemen.

Inmiddels is er gelukkig veel veranderd, ook in GroenLinks. Kopen zou wat mij betreft nog heel wat meer gestimuleerd mogen worden, bijvoorbeeld via Koopgarant of andere vormen van maatschappelijk gebonden eigendom. Ook in mijn eigen buurt Bos en Lommer zou het goed zijn als de koopvoorraad veel harder zou toenemen, want de verdeling is nog steeds reuze scheef. Het Planbureau voor de Leefomgeving pleit niet voor niets voor meer koopwoningen en ook de LMV komt met verontrustende berichten over stagnatie op de koopwoningmarkt.

Ik was dan ook blij met de snelle reactie van Ineke van Gent, als eerste stap in de goede richting:

Minister Vogelaar moet werk maken van verkoop huurwoningen

Minister Vogelaar moet corporaties dwingen een deel van hun huurwoningen te verkopen aan huurders. Zonodig moeten huurders daarvoor een wettelijk recht krijgen om hun woning te kopen. Dat stelt Ineke van Gent in reactie op recent onderzoek naar de woonwensen van huurders. Daaruit bleek dat een kwart van de huurders graag zijn of haar woning wil kopen. Corporaties verkopen echter maar mondjesmaat: het aantal verkochte huurwoningen blijft al jaren steken op enkele duizenden per jaar. Dat moeten er, als het aan GroenLinks ligt, minstens vijftigduizend worden.

Uit onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving dat vandaag is gepubliceerd, bleek nog eens dat de woningmarkt ontwricht is door de scheve verhouding tussen huur- en koopwoningen. Door het gebrek aan koopwoningen, rijzen de prijzen de pan uit en worden de huizen voor veel mensen onbetaalbaar. Met name in de Randstad, maar ook in andere delen van het land, kampen jongeren, starters en mensen met een bescheiden inkomen met dit probleem.

Ineke van Gent voelt zich door de aanbevelingen van het Planbureau gesteund in haar pleidooi voor de verkoop van huurwoningen. Zij vraagt daarom ook minister Vogelaar om de onderzoeken serieus te nemen en in actie te komen voor het herstel van de woningmarkt.

Project 2008: strategie

Net als Simon was het mij ook opgevallen dat het op de Planeet zo stil is over de stukken die vlak voor het weekend zijn verschenen over de toekomst van onze partij. Komt het door de vakantie? Dat is des te opvallender omdat er in de aanloop naar het Toekomstproject en in de afgelopen maanden toch veel discussie over was (of is dat mijn verkokerde partijraadsblik?).

Nou ja, hoe dan ook, laat ik dan mijn poging wagen om de discussie wat leven in te blazen. Twee opmerkingen vooraf. Eén: ik ontkom niet aan het feit dat het makkelijk kritiek leveren is van de zijlijn. Ik vind dat er door heel wat GroenLinksers met enthousiasme en inzet aan is gewerkt en in het stuk komt een aantal belangrijke dilemma’s en uitdagingen terug. Twee: over inhoud wordt binnen GroenLinks al (te) veel gepraat, dus ik beperk me tot het deel over strategie en organisatie. Vandaag strategie en dan houdt u organisatie nog van mij tegoed (moet ik nog wat langer op kauwen).

Het uitgangspunt is helder: we zijn voor te veel mensen ‘goede tweede’  en we willen ook voor hen ‘eerste keus’ worden. Een stem op GroenLinks wordt door heel wat kiezers overwogen, maar in het stemhokje pakt de feitelijke keus toch anders uit. Er is geen andere partij in Nederland waar het potentieel en het feitelijke stemmenaandeel zo ver uit elkaar ligt. What to do?

In het stuk worden zes aspecten onderscheiden die invloed kunnen hebben op de partijkeuze. Twee daarvan hebben met ratio (strategie) te maken, vier met gevoel (sympathie). Nog los van het feit dat het raar is strategie en ratio zo nadrukkelijk gelijk te stellen, zijn de genoemde aspecten ook wat raar ingedeeld. Identificatie met inhoud en issues wordt geschaard onder gevoel, vertrouwen wordt onder ratio gezet. Ook in de uitleg van de zes aspecten komt deze verwarring steeds terug. Want bij de onderdelen die over het gevoel gaan, wordt telkens weer op inhoudelijke afwegingen teruggegrepen. Volgens mij ligt de uitdaging ook eerder in het verbinden van ratio en gevoel dan in het ontrafelen van die twee, zoals hier lijkt te gebeuren.

Waar ik vooral scherpte mis, is bij de issues waar GroenLinks zich op moet richten. Er wordt geconstateerd dat het profiel te ‘waterig’ is en meer focus nodig is. Maar de uitwerking is mij niet duidelijk. Aan de ene kant wordt (terecht) geconstateerd dat meer focus betekent ‘sommige dingen niet doen’. Mijn vertaling daarvan: GroenLinksers willen overal een mening over hebben (en die is meestal ook nog prima onderbouwd ook). Aan de andere kant lijkt de suggestie te zijn dat we op de thema’s waarop onze boodschap niet duidelijk is, een meer onderscheidend profiel moeten krijgen. Oftewel: ook uitleggen dat GroenLinks tolerant is en sociaal en internationaal. Strategie betekent naar mijn smaak: écht keuzes maken en dat wordt hier toch weer uit de weg gaan. Het lijkt mij essentieel om de thema’s die we laten vallen, eens expliciet te benoemen! 

Doorgaans worden drie strategieën van politieke partijen onderscheiden: het behalen van stemmen, regeringsdeelname en realiseren van een programma. Die strategieën kunnen elkaar versterken, maar ze bijten elkaar tegelijk ook. Hoe veel van je politieke idealen ben je bereid op te geven om aan een regering mee te mogen doen? Hoever ga je in het aanpassen, afzwakken of opleuken van je boodschap om zoveel mogelijk kiezers te trekken? Bovendien is een kleine partij soms een aantrekkelijker coalitiepartner dan een grote partij die met een grote verkiezingswinst en bijbehorend wensenlijstje komt aanzetten.

Ik heb het gevoel dat het probleem dat in ‘Scoren in de Linkerbovenhoek’ niet werd opgelost, nog steeds boven de markt hangt. Want de suggestie wordt opnieuw gewekt dat je trouw kunt blijven aan je ‘niche’ positie in de hoek van het politieke spectrum, maar wel veel meer kiezers kunt trekken en ook nog eens meebesturen. Als we maar de juiste kandidaten vinden om de boodschap uit te dragen, overal maatschappelijke coalities aangaan en vertellen dat GroenLinks ‘best belangrijk’  is.

Ik ben geneigd in deze romantische gedachte niet te geloven. Een échte herbezinning op onze ideeën is nodig, vanuit het strategische perspectief van regeringsmacht. Mijn voornaamste probleem is dat de kool en de geit weer gespaard worden. Dat zal vanuit duurzaamheid ongetwijfeld goed te verdedigen zijn, maar is hét recept voor nog heel wat jaren leuk meedoen, maar als het erop aankomt telkens tweede keus zijn.