Vanwege het vertrek van Harry Borghouts, mogen we op zoek naar een nieuwe Commissaris van de Koningin. Afgelopen maandag zaten we met de fractievoorzitters voor het eerst bij elkaar om de procedure te bespreken. De eerste stap is het opstellen van een profielschets, waarvoor de versie die in 2001 is gebruikt maar weer eens onder het stof vandaan is gehaald. Interessant om te zien hoe zo’n schets ook iets weergeeft van het tijdsbeeld, nog net voor de Fortuyn-revolutie. Ik ben benieuwd hoe mijn collega’s vandaag de dag aankijken tegen deze wensen:
2. Bij gelijke geschiktheid
willen wij een vrouw voorrang geven.
5. De commissaris moet in- en
extern een open houding hebben ten aanzien van de verschillende levensbeschouwelijke, politieke en/of
maatschappelijke opvattingen. Hij of zij kent een open, tolerante instelling
ten aanzien van minderheidsgroeperingen en is immer bereid tot dialoog.
Nu er nog maar één vrouwelijke CdK over is (Karla Peijs), lijkt me het tweede punt actueler dan ooit. Hoe de open en tolerantie houding vandaag de dag invulling zou moeten krijgen, levert vast ook een mooie discussie op.
Intussen wordt ook al flink gespeculeerd (ik hoor zelfs al van weddenschappen) wie de nieuwe Commissaris zal worden, of in elk geval van welke politieke kleur hij of zij zal zijn. Borghouts zelf constateerde al ironisch dat de weg vrij is voor een PvdA-Commissaris. Veel van de andere speculaties die ik hoor gaan echter in de richting van een D66-commissaris.
De redenering gaat ongeveer zo. De PvdA zit weliswaar niet ruim in de CdK’s en ook nog eens in kleinere provincies, maar heeft wel de burgemeesters drie van de grote vier steden – alleen Den Haag niet. Een grote provincie als Noord-Holland ook in PvdA-handen geeft te grote Randstad dominantie. Het CDA heeft al vijf Commissarissen, nog één erbij zou betekenen dat de helft van de provincies een christen-democratische CdK heeft, dat wordt wel erg scheef. De VVD is al de grootste partij in Noord-Holland en heeft daarmee een prominente plek in het college. Bovendien is men met drie CdK’s (onder wie IPO-voorzitter Jan Franssen in Zuid-Holland) niet slecht bedeeld.
Na de mooie kans die GroenLinks ruim zeven jaar gegund is, verwachten weinigen dat deze partij opnieuw een CdK mag leveren. Misschien weer bij een volgende vacature… Blijven als serieuze opties ChristenUnie en D66 over. Het kan in het voordeel van beide partijen zijn dat zij geen onderdeel van het huidige college uitmaken. De ChristenUnie heeft nog nooit een CdK gehad, D66 is er met Staal (Utrecht) en Jager (Flevoland) recent twee kwijtgeraakt. De inschatting is dat D66 uit een groter arsenaal aan ervaren en kundige bestuurders (zeker ook vrouwelijke!) kan putten dan de ChristenUnie.
Maar uiteraard kiezen de Noord-Hollandse Staten niet voor partijkleur, maar voor kwaliteit…